बाँदर, चटके र जदबिखु ! लक्ष्मीप्रसाद कोइराला

जेष्ठ ७ गते, मंगलवार

May 21, Tuesday

बाँदर, चटके र जदबिखु !

पहिले पहिले बाँदरहरू जङ्गलमा बस्थे । कहिले कहीँ बिहान बेलुका हाम्रो खेतको अन्नबाली खाएर हैरान पार्थे । बुलाहा बाँदरले थाङ्ग्राबाट मकैका झुत्ताहरु चोरेर सुइँकुच्चा ठोक्थे । हजुरबाको पालो देब्रे हातमा घँगरुको लौरो र दाहिने हातमा खुर्पा बोकेर बाँदर लखेट्न सिकारी कुकुर लिएर जानुहुन्थ्यो । लहै लहै भन्दै परपरसम्म दगुर्नु हुन्थ्यो । हामीलाई पनि हिँड केटा, हो बाँदर लखेट्नु पर्छ भन्दै आफू सँगसगै लैजानु हुन्थ्यो । हामी पनि हजुरबुबा सङ्गसङ्गै गएर बाँदर लखेट्थ्यौँ ।

तर हामीले जति लखेट्दा पनि ती बाँदरहरू कता कताबाट हुलका हुल आएर हाम्रो अम्बा र सुन्तलाका बोटहरूमा चढिहाल्थे, तुन्द्रुङ झुन्डिहाल्थे । हामीले खान नपाउँदै लटरम्म पाकेका ती अम्बा र सुन्तलाहरू एकातिर खाइहाल्थे भने अर्कातिर बोटबिरुवाहरू नष्ट पार्थे । हाँगा हाँगामा उफ्रिन्थे, फाल हान्थे अनि फलफूलको सुन्दर बगैंचा नै स्वाहा पार्थे ।

एक साल बाँदरको बिगबिगी र चकचकीले आजित भएर हामी मधेरतिर झर्यौं । यता मधेसतिर त झन् चटकेहरूले तालिमप्राप्त बाँदरहरू पालेका हुँदारहेछन् । तिनीहरूलाई नाचो सुन्दरी नाचो भन्दै घर फेरिफेरि चटक देखाउन ल्याउँदा रहेछन् । तिनीहरूको चटक देखेर पछि हामी मख्ख पर्न थाल्यौं । भुजाको डल्ला किन्न भनेर गोजीमा राखेको आठाना पैसा पनि त्यो सुन्दरीले हाम्रो आँगनमा माइत आएको चटक देखाएपछि हामीसँग भएको पैसा पनि दाइजो स्वरूप त्यसलाई दिऊँदिऊँ लाग्थ्यो अनि त्यो चटकेलाई पैसा दिन्थ्यौँ । त्यसपछि ऊ अर्को गाउँतिर चटक देखाउन सुइँकुच्चा ठोक्थ्यो । हामी हेरेको हेर्यै हुन्थ्यौँ ।

केही वर्षपछि हामी रहरले शहर घुम्न गयौं । शहरमा त झन् ती बाँदरहरू, अहो ! हुल बाधेर बसेका हुँदा रहेछन् । हामीले भगवानलाई चढाउन दु:ख गरेर ल्याएको फलफूल, अगरबत्ती तथा गाउँबाट बोकेर ल्याएका चिजबिजहरू, खाने कुराहरू बाँदरहरूले कतिखेर थुतेर खै कता लैजाने हो थाहा नहुँदो रहेछ । तैपनि घुम्दै पशुपतिको दर्शन गर्नपुग्दा पहिले त्यहाँ पनि तिनै बाँदरहरू देख्यौं । स्वयम्भूमा पुग्दापनि तिनै बाँदरहरू देख्यौँ । यसरी घुम्दै डुल्दै जाँदा बिजुलीका पोलपोलमा, टेलिफोन र केबलका तार तारहरूमा जताततै बाँदरै बाँदरको बड्दो बिगबिगी देख्यौं । अन्त्यमा फर्किने बेलामा यस्तो लाग्यो कि जङ्गलका बाँदरहरू शहर बजारका दरबारहरूमा, घरहरुमा, बन्द कोठाचोटा र ललिता निवासहरूमा जदबिखु र बाँदरहरूको हुल नै छिरेर सखाप पार्न लागेछ । यसलाई जतिसक्दो चाँडो सरकारले नियन्त्रण गरी सबैको उद्धार गरिएन भने, पत्रपत्रिकाले विशेष खोजमुलक समाचार प्रकाशन गरेनन् भने “न रहे मुरली न बजे बाँसुरी” होला कि ? पो भन्छु है म त । धन्यवाद ।

-कोइराला निवास, इटहरी